DEWILLEM

ontwikkeld voor willemdekooningacademie rotterdam

een initiatief van
BUROSPELEN

context

Op dit moment staan veel 'cultureel ondernemers' in dubio. Om te kunnen functioneren staat aan de ene kant de context van de markt: toepasbaar maken, klantgericht zijn, innovatief. Aan de andere kant de context van de artistieke meerwaarde. Juist het "andere"het niet commerciële.
Hoe breng je het één niet met het andere om het leven?
De tijd waarin er een strikte scheiding was tussen kunst en markt zijn voorbij. Kunst kan niet op een eiland bestaan. Het is waarschijnlijk dat de komende tijd kunst, economie en maatschappij veel meer op elkaar betrokken worden.
Daarbij is het verleidelijk om concreet te worden. De markt en de klant hebben meetbare tastbare wensen en eisen. De artistieke context is een veel vagere. Het is een rare mix tussen conceptualiteit en visualiteit. Het is iets waar je 'gevoel' voor moet krijgen.

social

four realms

legal

cultural

economical

STRONG/fixed 

SOFT/malable 

We delen op dit moment betrekkelijk automatisch de wereld in vier invloedssferen in. Ieder gebied heeft dan een eigen idioom en eigen mores.
Afwegingen worden binnen dezelfde sfeer gemaakt. Een begroting wordt goedgekeurd op cijfers, niet op esthetiek. Een relatie niet gered door bekeuringen.
Idealiter houden we met alle sferen rekening en bestaat er een evenwicht.

Realiteit is dat we de vier sferen niet gelijkwaardig zijn. Juridische beslissingen zijn bindend. Sociale beslissingen die niet goed uitpakken kun je met een goed gesprek wel bijsturen.
Is het sociale minder belangrijk? Nee.
Transitie van de ene waarde in de andere is lastig. Daarbij valt op dat economie en recht dominant zijn.

Beslissingen in 'sterke' sferen worden contracten, budgetten, vorderingen.
Beslissingen in de 'beweeglijke' sfeer worden afspraken, voornemens, uitgangspunten. De claims en consequenties van de beslissingen zijn heel verschillend. Contractbreuk zorgt voor grote problemen. Niet op een verjaardag komen kan met een telefoontje worden opgelost.
Het ontbreekt aan mogelijkheden om waarden in elkaar uit te drukken. De traditionele vertaler is geld.
Dat heeft als consequentie dat dat dominante waarde wordt. Het is echter een afrekening, geen eigenschap.

De grip op de realiteit is niet congruent met de waarde. Toch straalt het af. Het gebrek aan 'hardheid' maakt het minder belangrijk. Dat is waar de willem in het spel komt.

Wij zien op veel gebieden in de maatschappij dat de monetaire waardering andere waarderingen vervangt. Andere overwegingen worden niet meer gemaakt, of wanneer ze gemaakt worden overruled door economische argumenten.
Er ontstaat zelfs een cultuur van wederzijdse uitsluiting: Mooi kost geld, dat doen we niet. Sociaal kost geld, daarom niet mogelijk.
Hetzelfde geld voor politiek en regels: een mooi idee, maar het kan juridisch niet. Een fijne bijeenkomst, maar is er een vergunning.
Directeuren van sociale instellingen blijven hoge beloningen krijgen ondanks verontwaardiging vanuit de maatschappij: want het is juridisch in orde.

Ook binnen de cultuurwereld is de centenkwestie steeds belangrijker. Pas wanneer er economische waardering is, is er een culturele waarde. Het schadelijke zit niet alleen in de redenering, maar in de acute dominante vertaling van de ene sfeer in het andere. Je verliest daarmee de sfeer-eigen waardering: esthetiek, liefde. Het vermogen je binnen die gebieden uit te drukken: kunst, compassie, zelfbeheersing.

Dat is waar DE Willem in het spel. Het is een mogelijkheid om die overweging op tafel te zetten. Letterlijk komt de Willem als een argument voor het artistieke ter tafel.

idiom 

idiom